Categorie: Spreuken

Zoals men ijzer scherpt met ijzer, zo scherpt een mens zijn medemens. Wie een vijgenboom met zorg omringt, zal zijn vruchten eten, wie zorg heeft voor zijn heer, wordt door hem gerespecteerd. Zoals water het gezicht weerspiegelt, zo weerspiegelt het hart de mens.

Een goddeloze vlucht, ook al is er niemand die hem achtervolgt, een rechtvaardige voelt zich zo veilig als een leeuw. Als een land in opstand komt, werpen velen zich op als leider, slechts iemand met kennis en inzicht zorgt voor blijvende rust. Wie tot armoede vervallen is en de armen onderdrukt, is als regen die de oogst wegspoelt. Wie de wet niet naleeft, prijst de goddeloze, wie de wet in acht neemt, vecht tegen de wetteloze. Een kwaadaardig mens begrijpt niets van het recht, wie de HEER zoekt, kan alles begrijpen.

Een heerser zonder inzicht onderdrukt op grote schaal, wie winstbejag haat, zal lang regeren. Een mens die bloed vergoten heeft, zal het graf in vluchten; laat niemand hem daarvan weerhouden. Wie onberispelijk leeft, zal worden gered, wie kromme wegen gaat, komt plotseling ten val. Wie zijn grond bewerkt, heeft genoeg te eten, wie lucht najaagt, wordt gevoed met armoede.

Wie vaak terechtgewezen wordt en toch hardnekkig blijft, wordt plotseling geveld, zonder kans op redding. Als rechtvaardigen heersen, is het volk verheugd, als een goddeloze aan de macht is, jammert het volk. Wie wijsheid liefheeft, geeft zijn vader vreugde, wie met hoeren omgaat, verkwanselt diens vermogen. Een koning die het recht handhaaft, houdt zijn land in stand, een uitzuiger richt het te gronde. Wie een ander vleit, lokt hem in de val.

Tuchtig je zoon, en je hebt geen zorgen over hem, hij zal je vreugde geven. Zonder profetie vervalt het volk tot bandeloosheid, wie de wet in acht neemt, is gelukkig. Je brengt een slaaf geen discipline bij met woorden, hij begrijpt ze wel, maar stoort zich er niet aan.

Hier volgen de woorden van Agur, de zoon van Jake, dit zijn de uitspraken die hij heeft gedaan. Ik ben zo moe, mijn God, zo moe, ik kan niet meer. Ik ben dommer dan ieder ander, elk menselijk inzicht ontbreekt mij. Ik heb geen wijsheid opgedaan, van de Heilige weet ik niets. Wie is naar de hemel geklommen en weer afgedaald? Wie heeft de wind met zijn handen gevangen? Wie heeft het water in zijn mantel gebonden? Wie heeft de grenzen van de aarde bepaald? Noem mij zijn naam, en de naam van zijn zoon, als je die kent.

Er zijn twee soorten bloedzuigers: de eerste zegt ‘Geef!’, de andere ‘Geef!’ Drie dingen worden nooit verzadigd, vier dingen zeggen nooit ‘Het is genoeg’: het dodenrijk, een onvruchtbare schoot, een uitgedroogd stuk land en het vuur, dat ook nooit zegt ‘Het is genoeg.’ Wie spottend neerkijkt op zijn vader en zijn moeder ongehoorzaam is, hem zullen de raven bij de beek de ogen uitpikken, de gieren zullen zijn ogen opschrokken. Drie dingen zijn te wonderlijk voor mij, vier dingen kan ik niet bevatten: de vlucht van een arend hoog aan de hemel, het glijden van een slang over de rots, de vaart van een schip op volle zee, de weg van een man naar een meisje.

Hier volgt onderricht voor koning Lemuël, de raad die zijn moeder hem gaf. Mijn zoon, die ik gedragen heb, mijn zoon, voor wie ik geloften heb gedaan, wat zal ik je zeggen? Verspil je krachten niet aan vrouwen, je woorden niet aan hen die koningen te gronde richten.

Een sterke vrouw, wie zal haar vinden? Zij is meer waard dan edelstenen.
Haar man vertrouwt op haar en zal daar rijkelijk bij winnen. Ze brengt hem voorspoed, geen ellende, alle dagen van haar leven. Ze zoekt wol en linnen uit, en spint en weeft met vreugde. Zoals een koopmansschip naar verre streken vaart, zo haalt zij van verre wat ze nodig heeft. Ze staat al op als het nog donker is, regelt het werk in huis, draagt haar slavinnen taken op. Als zij haar zinnen op een akker zet, koopt ze hem, van wat ze heeft verdiend, plant ze een wijngaard.